Το πιο σημαντικό πράγμα όταν σκέφτεστε να επενδύσετε σε ένα σύστημα franchise είναι να κατανοήσετε πλήρως τι σημαίνει να είσαι δικαιοδόχος (franchisee). Είναι επίσης εξίσου σημαντικό να κατανοήσετε ότι ο δικαιοπάροχος (franchisor) περιμένει από εσάς να λειτουργήσετε την επιχείρησή σας σύμφωνα με τα δικά του καθιερωμένα πρότυπα (όπως ορίζονται από το σύστημα franchise) και όχι σύμφωνα με τις δικές σας ιδέες και πρακτικές , αυτές που εσείς πιστεύετε ότι θα λειτουργήσουν καλύτερα στην αγορά που θέλετε να δραστηριοποιηθείτε.
Το Franchising είναι μια μέθοδος επέκτασης ενός δικτύου καταστημάτων μιας συγκεκριμένης επωνυμίας (brand) που εφαρμόζεται από τις περισσότερες εταιρείες, προκειμένου να διασφαλίσουν μια βιώσιμη και συνεπή επέκταση του δικτύου τους, με μικρότερες επιχειρήσεις που ανήκουν και διαχειρίζονται από τρίτους συνεργάτες τους Franchisees.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ότι θα μοιραστείτε την ίδια επωνυμία με άλλες επιχειρήσεις και άλλους επιχειρηματίες franchisees, καθώς και τον ίδιο τον Franchisor. Ο Franchisor δεν πρόκειται να ξεχωρίσει κανέναν από τους συνεργάτες franchisees , ούτε θα εμπιστευτεί εσάς περισσότερο από τους υπόλοιπους πέραν από αυτά που υπαγορεύει η συμβατική σχέση που θα έχετε μαζί του. Όλα τα μέλη του δικτύου, πρέπει να ενεργούν και να συμπεριφέρονται προς το συμφέρον του brand, και κατ'επέκταση του δικτύου. Ίσως μερικές φορές να διαφωνείτε με κάτι και παρότι να έχετε δίκιο, θα πρέπει να ακολουθείτε τις οδηγίες του franchisor και να εφαρμόζετε τους κανόνες του συστήματος.
Η πρόθεση να ενταχθεί κάποιος σε ένα σύστημα Franchise, δεν αρκεί για να γίνει ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας. Το franchising δεν είναι δεν αποτελεί μια ενδεδειγμένη λύση επιχειρηματικότητας για όλους. Το να γίνει franchisee ένας επίδοξος επιχειρηματίας ο οποίος θέλει να δρα ανεξάρτητα, εφαρμόζοντας τις δικές του ιδέες και λαμβάνοντας μόνος του τις αποφάσεις, μπορεί να αποβεί καταστροφικό.
Οι επιτυχημένοι δικαιοδόχοι είναι αυτοί που αποκαλούμε «Formula Entrepreneurs».Formula Entrepreneurs“.
Πρόκειται για επιχειρηματίες που κατανοούν ποιος είναι ο ρόλος τους σε ένα σύστημα, λειτουργούν κάτω από γενικά κοινώς αποδεκτούς κανόνες με εκπαιδευμένους συνεργάτες, υποστηριζόμενοι από τον franchisor και τα στελέχη του.
Πριν από την ένταξή του σε ένα σύστημα franhcise, ο franchisee θα πρέπει πρώτα να συμφωνήσει και να υπογράψει μια λεπτομερή και μακροσκελή σύμβαση η οποία θα περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του στο σύστημα για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη πως οι συμβάσεις δικαιόχρησης είναι στην ουσία συμβάσεις προσχώρησης και χαρακτηρίζονται συχνά ως "take it or leave it". Ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να διαπραγματευτούν κάποιες αλλαγές, στις περισσότερες περιπτώσεις κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό.
Πρόκειται για μια ενιαία σύμβαση την οποία υπογράφουν όλοι όσοι εισέρχονται στο σύστημα και πρέπει να είναι επι ίσοις όροις. Μία από τις πιο βασικές αρχές που διέπουν το franchising είναι η αρχή της ίσης μεταχείρισης όλων των μελών. Επομένως, είναι αρκετά σημαντικό να μελετηθούν όλες οι λεπτομέρειες της σύμβασης μαζί με τον δικαιοπάροχο με προσοχή και επιμέλεια. Σε κάθε περίπτωση καλό θα ήταν να λαμβάνετε σοβαρά τις συμβουλές και τις εισηγήσεις των ειδικών ( δικηγόρος, σύμβουλος franchise, λογιστής κ.λπ)
Υπάρχουν διάφορα στοιχεία και προϋποθέσεις που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, για να σιγουρευτεί κάποιος κατά πόσο μια συγκεκριμένη ευκαιρία franchise είναι η κατάλληλη γι'αυτόν. Αν πρόκειται δηλαδή για μια πραγματική ευκαιρία η οποία θα τον οδηγήσει σε μια επιτυχημένη επενδυτική κίνηση.
Το concept θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από καινοτόμες ιδέες, εξαιρετικά προϊόντα και υπηρεσίες αλλά και να ανήκει στα trends της τρέχουσας περιόδου. Οι προσφερόμενες υπηρεσίες και τα αγαθά, θα πρέπει να τυγχάνουν μεγάλης αποδοχής και εκτίμησης από τους καταναλωτές.
Να υπάρχει ένα ξεκάθαρο concept και ένα αναγνωρισμένο brand με το οποίο το καταναλωτικό κοινό θα είναι εξοικειωμένο.
Η τεχνολογία και τα συστήματα θα πρέπει να υποστηρίζουν τις λειτουργίες του συστήματος σε όλους τους τομείς.
Αποτελεσματικό και εκτεταμένο corporate και local marketing.
Εφικτό, ρεαλιστικό και επαληθεύσιμο επιχειρηματικό πλάνο και p&l.
Δυνατότητα για μια αρχική αλλά και συνεχή εκπαίδευση.
Ύπαρξη ικανών και κατηρτισμένων στελεχών λειτουργίας και υποστήριξης.
Ύπαρξη υψηλού επιπέδου συστημάτων logistics για την ομαλή παρακολούθηση και διεξαγωγή των προμηθειών.
Ικανότητα προσαρμογής και εξέλιξης των προϊόντων και υπηρεσιών του brand, ώστε να ανταποκρίνονται και να προσαρμόζονται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών και της αγοράς γενικότερα.
Οι επενδυτές θα πρέπει να κατανοούν πλήρως το ύψος της συνολικής επένδυσης, προκειμένου να είναι οικονομικά προετοιμασμένοι, όχι μόνο για την δημιουργία της νέας επιχείρησης αλλά να είναι προετοιμασμένοι να έχουν τους "πόρους" ώστε να αντέξουν μέχρι να ξεκινήσει η σωστή ταμειακή ροή.
Μειονεκτήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη από πριν
Απώλεια της ανεξαρτησίας στη λήψη των αποφάσεων, αδυναμία επιλογής των προϊόντων και υπηρεσιών σύμφωνα με τις επιθυμίες του επενδυτή.
Κίνδυνος κακής συμπεριφοράς ή απόδοσης των υπόλοιπων franchisee που ανήκουν στο ίδιο δίκτυο franchise, το οποίο θα επηρεάσει ενδεχομένως την αντίληψη που έχει η αγορά για το brand.
Περιορισμός δραστηριοποίησης στην περιοχή του καταστήματος.
Περιορισμοί σε θέματα marketing και διαφήμισης.
Περιορισμοί στους όρους που απαιτούνται για να πουλήσετε ή να μεταβιβάσετε την επιχείρηση.
Μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Ο υποψήφιος επενδυτής θα πρέπει, προτού γίνει franchisee, να κατανοήσει πλήρως και με απόλυτη σαφήνεια τις ρεαλιστικές οικονομικές αποδόσεις της επιχείρησης και κατά πόσο αυτές μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες και στις προσδοκίες του.
Είστε πρόθυμοι και ικανοί να αναπτύξετε νέες δεξιότητες;
Ένα από τα πρώτα πράγματα που θα ανακαλύψετε ως franchisee, είναι ότι έχετε πολλά να μάθετε. Ένα δεύτερο είναι ότι, ως υπεύθυνος λειτουργίας της επιχείρησής σας θα πρέπει να είστε σε θέση να αναλάβετε πολλούς και διαφορετικούς ρόλους όπως εκπαιδευτής, φύλακας, θα πρέπει να εξυπηρετείτε τον πελάτη μέχρι να γίνετε και ο οικονομικός του σύμβουλος. Ο δικαιοπάροχος είναι αυτός που ορίζει τα πρότυπα και τις διαδικασίες του συστήματος, δεν είναι όμως υπεύθυνος για τον γενικό τρόπο λειτουργίας και της καθημερινής διαχείρισης της επιχείρησής σας. Πρόκειται για μια δύσκολη προσαρμογή , αλλά άπαξ και καταφέρετε να κατακτήσετε αυτές τις δεξιότητες, τότε θα μπορούσατε να γίνετε ένας επιτυχημένος δικαιοδόχος.
Μια από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις στο franchising, είναι η εκπαίδευση στην οποία πρέπει να υποβληθεί ο δικαιοδόχος ( ή ο υπεύθυνος λειτουργίας της επιχείρησης) πριν το άνοιγμα του καταστήματος. Οι περισσότερες, εάν όχι όλες οι συμβάσεις franchise περιέχουν άρθρα ή παραρτήματα, τα οποία επιτρέπουν στον franchisee να καταγγείλει την συμφωνία εάν ο δικαιοδόχος ή ο διευθυντής λειτουργίας δεν κατορθώνει να περάσει το πρόγραμμα εκπαίδευσης.
Η επιτυχημένη εκπαίδευση δεν αποτελεί, φυσικά, εγγύηση επιτυχίας—όμως ένας καλός δικαιοπάροχος δεν θα επιτρέψει σε έναν ανεπαρκώς εκπαιδευμένο franchisee να ανοίξει και να λειτουργήσει μια επιχείρηση υπό την επωνυμία του δικτύου. Μέρος της εκπαίδευσης περιλαμβάνει επίσης την προσαρμογή του επιχειρηματία, έτσι ώστε να μπορεί να αφήσει στην άκρη τις προσωπικές του απόψεις για το πώς πρέπει να λειτουργεί η επιχείρηση και αντ' αυτού να συμμορφωθεί με τον προτεινόμενο τρόπο λειτουργίας από τον δικαιοπάροχο.
Αυτό οδηγεί στην επόμενη ερώτηση
Προτιμάτε να λαμβάνετε ή να δίνετε οδηγίες;
Ως δικαιοδόχος, συμφωνείτε να ακολουθήσετε το σύστημα λειτουργίας κάποιου άλλου το οποίο συχνά περιλαμβάνει συγκεκριμένες απαιτήσεις για:
α) το υλικό marketing που πρόκειται να χρησιμοποιήσετε β) τους προμηθευτές που πρόκειται να συνεργαστείτε
γ)Ποια συγκεκριμένα προϊόντα ή υπηρεσίες πρέπει να προσφέρετε. Αυτό, μαζί με τα δικαιώματα αδειοδότησης και τους περιορισμούς σχετικά με τον τρόπο χρήσης της πνευματικής ιδιοκτησίας του δικαιοπάροχου, είναι στην ουσία το ποσό που επενδύετε. Αντί για αυτό το έτοιμο σύστημα λειτουργίας, ο franchisee πρέπει να τηρεί τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την παρουσίαση των προϊόντων και υπηρεσιών και να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις διαφήμισης του δικαιοπάροχου.
Σε καθημερινή, εβδομαδιαία, μηνιαία και ετήσια βάση, θα πρέπει ο franchisee να ακολουθεί τα πρωτόκολλα που έχει ορίσει ο δικαιοπάροχος. Όταν ο franchisee δεν ανταποκρίνεται και δεν ακολουθεί πιστά αυτά τα πρότυπα τα οποία ορίζει το σύστημα, κινδυνεύει να παραβιάσει την συμφωνία δικαιόχρησης.
Εάν είστε ένας δημιουργικός στοχαστής, έχετε συνηθίσει να χαράζετε το δικό σας μονοπάτι και δεν αισθάνεστε άνετα να ακολουθείτε στρατηγικές κάποιου άλλου, τότε το franchising ίσως δεν είναι για εσάς. Αυτό δεν σημαίνει πως θα πρέπει να διαγράψετε τον τρόπο σκέψης σας και να μην αναζητήσετε ποτέ τρόπους να βελτιώσετε τη λειτουργία στο σύστημα του δικαιοπάροχου. Πολλές από τις σημαντικές εξελίξεις στα πιο επιτυχημένα και ανεπτυγμένα συστήματα franchise, έχουν γίνει μέσω προτάσεων των franchisee. Ένας καλός franchisee, θα προσθέτει πάντα τις δικές του προσωπικές δεξιότητες και τα προσωπικά του χαρίσματα, είτε μέσω της διαχείρισης των εργαζομένων του είτε μέσω της ατμόσφαιρας που δημιουργεί στους πελάτες του. Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η συνέπεια στην τήρηση ενός επιτυχημένου συστήματος από τα μέλη του είναι και το κλειδί για να πετύχει το σύστημα franchise.
Είστε έτοιμοι για τη μετάβαση από μια μεγάλη σε μια μικρή Επιχείρηση ;
Ένα πρώην στέλεχος μιας μεγάλης εταιρείας, ίσως έχει το ιδανικό προφίλ ενός μελλοντικού επιτυχημένου franchisee. Το άτομο αυτό έχει μια ευρεία γνώση των επιχειρήσεων, γνωρίζει πως να εργάζεται σε ένα καλά οργανωμένο και δομημένο σύστημα, ξέρει πως να παρακινεί το προσωπικό, έχει εξοικειωθεί με τις πολλές ώρες εργασίας και έχει συνηθίσει να εργάζεται κάτω από πίεση και στρες. Διαθέτει τώρα το απαιτούμενο κεφάλαιο, για να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση, μια επένδυση franchise.
Το να γίνεις franchisee ενός μεγάλου δικτύου σημαίνει πως γίνεσαι μέλος μιας μεγάλης εταιρείας, στην πραγματικότητα όμως είσαι ο ιδιοκτήτης μιας μικρής επιχείρησης το οποίο σημαίνει πως θα πρέπει να αποχαιρετήσεις πολλά από τα προνόμια Ίσως η μεγαλύτερη προσαρμογή που πρέπει να πετύχουν τα πρώην μεσαία στελέχη ως νέοι franchisees είναι ότι χάνουν πολλά από τα παραπάνω προνόμια.
Η επιτυχία μετριέται πλέον καθημερινά από την απόδοση της επιχείρησης σας και όχι τόσο από το πόσο καλή δουλειά πιστεύουν ότι έχετε κάνει οι ανώτεροί σας. Αυτό σημαίνει πως η λειτουργία μιας επιχείρησης franchise, απαιτεί περισσότερη ανεξαρτησία από ό,τι πρέπει να επιδείξουν πολλά μεσαία στελέχη. Ωστόσο, ένα καλά δομημένο σύστημα franchise το οποίο στέκεται δίπλα στους συνεργάτες του παρέχοντας συνεχή υποστήριξη, μπορεί να κάνει επιτυχημένο franchisee τον επενδυτή που προέρχεται από μεσαίο διευθυντικό στέλεχος.
Πάρτε το χρόνο σας προκειμένου να καταλήξετε στην σωστή απόφαση
Εάν συνεχίζετε να μην είστε σίγουροι αν το να γίνεται franchisee είναι η κατάλληλη επενδυτική κίνηση για εσάς, σας συνιστούμε να αφιερώσετε λίγο χρόνο και να εξετάσετε όσα αναφέραμε πιο πάνω. Μην παρασυρθείτε από τον ενθουσιασμό οποιασδήποτε προσφοράς franchise. Συμβουλευτείτε έναν καταρτισμένο σύμβουλο ανάπτυξης franchise, προτού προχωρήσετε σε οποιαδήποτε απόφαση. Όχι μόνο θα σας δώσει τις κατάλληλες συμβουλές που χρειάζεστε, αλλά μπορεί επίσης να σας υποδείξει και άλλες ευκαιρίες τις οποίες μπορεί να μην έχετε σκεφτεί.